تمدن ايران زمين

آب انبارهای ساری

 

 آب انبارهای بسیار بزرگ در شهر ساری است که در تابستان مورد استفاده قرار می گرفت ،گنجایش و عمق زیاد و بام های قطور آن آب را خنک و گوارا نگاه می داشت .

آب انبار ها عبارتند از :

 1- آب انبار نو : درمحله آب انبار نو ساری که آنرا خورشید خانم از خاندان کنی ها ساخته است . تمام اجزای آن از مدخل و پلکان و پاشیرو قسمت انبار آب با پوشش های گنبدی آن برجای است.

2- آب انبار چراغ برق : در محله قدیم امامزاده عبدالله در چهارراه برق فعلی .

3- آب انبار میر مشهد ساری : که در خیابان جمهوری فعلی واقع بوده که بجای آن کتابخانه عمومی ساخته اند.

4- آب انبار بهرام اتر : در خیابان جمهوری – کوچه ی بهرام اتر قراردارد .

5- آب انبار میرزا مهدی در محله ی ملا آقا بابا در خیابان شاه عباس سابق (هیجده دی فعلی)

6- آب انبار چناربن : در محله چناربن اطراف مسجد جامع .

حمام وزیری

یک حمام عمومی بوده است ودر قسمت پشتی که سمت شمال عمارت کلبادی در محله چهارراه برق واقع شده است . قبلاً در جدائی داشته است فعلاً در محوطه عمارت کلبادی میباشد این بنا هم از دوره اواخر قاجار و دوره رضاخان پهلوی است . حمام از سه بخش آتش خانه یا تون ، سربینه یا رختکن و گرمخانه تشکیل شده است .

عمارت کلبادی

        

در اواخر دوران قاجار به دستور سردار جلیل از امرای ارتش وقت ساخته شده و بنام فرزند وی امیرنصرت شکوه نظام <<امیریه>> نام گرفت که نمونه بارزی از معماری مسکونی اقلیم شمال و منطقه مرطوب در آن دوران می باشد . از آنجائی که امیرنصرت در جوانی فوت نمود این بنا به فرزند وی منوچهرخان رسید که او از ملاکین منطقه و در دوره ای نماینده مردم ساری در مجلس شورای ملی بود . در سال 1370 این بنا در اختیار اداره کل میراث فرهنگی مازندران قرار گرفته است . دارای فضاهای باز وبسته است . فضای باز شامل سه قسمت حیاط پیشین ، حیاط میانی ،  حیاط پسین ، حمام ، ورودی طویله ، حوض و سکوی جلوی ساختمان را در بر می گیرد .  فضاهای بسته شامل : ورودی ، حمام ، طویله ، آشپزخانه ، محل سکونت خدمه و سردابه است .تزئینات بکار رفته در عمارت به دو دسته کلی چوبی و آجری تقسیم می شود. از ویژگی های مهم معماری وهنری این عمارت بایستی از شیرسر های چوبی ، پنجره های ارسی ، پوشش های تخته کوب و پلورهای بکار رفته در پوشش سقف طبقات اشاره کرد . کایه پوشش های بنا عموماً چوبی و از انواع مقاوم چوب (آزاد) ساخته شده است . مصالح ساختمان و دیوارها با استفاده از آجرهای چهارگوش و با ابعاد حدود 20 در 20 و ضخامت 3 الی 4 سانتی متر و با ملات گل آهک در جرزها و گچ در ناحیه طاق ها و پوشش های منحنی میباشد . فونداسیون این بنا به وسیله آجر و قلوه سنگ و با ملات شفته آهک ساخته شده است .

 

مسجد فرح آباد

رابه های فرح آباد به دو قسمت اصلی تقسیم می شود : یکی بناهای سلطنتی و دیگر بناه های عمومی که متصل به دهکده طاهان بود . قسمت شمالی برای بناهای سلطنتی و قسمت جنوبی برای بنا عمومی بود . فعلاً در قسمت شمالی بنا زیادی باقی نمانده است . اما در قسمت جنوبی مسجد پابر جاست . این مسجد دارای گنبد اصلی است ، فضای زیر گنبد اصلی به ابعاد 12 متر است و چهار کنج با چهار گوشواره بزرگ تبدیل به دایره شد و گنبد آجری عظیم بر آن زده اند . داری شبستان های شرقی و غربی وایوان های غربی و شرقی و شمالی است و هر ایوان دارای صفه های متعدد می باشند . حیاط مسجد 34در 48 متر و مصالح بنا آجر است . بناهای شمالیبه رباط و کاروانسرا شباهت دارد . احتمالاً محل استراحت مسافران بوده است . چهار طرف حیاط باغچه و حوض در وسط است .

 

کاخ جهان نما فرح آباد

     

 فرح آباد در 17میلی شمال ساری واقع است و در مساحت ربع میل از جنوب شرقی مصب تجن آثار شهر فرح آباد که از اقامت گاههای شاه عباس صفوی بوده واقع شده که در سال 1668 میلادی به وسیله یک دسته از قزاقان روسی که استنکارازین سردسته ی قزاق های دون که در رأس آنها بود مورد غارت قرار گرفت . فرح آباد روستائی بود بنام طاهان که شاه عباس صفوی در سال 1005 هجری قمری وقتیکه یاغیان را از مازندران خالی نمود و در سال 1021 هجری در این دهکده این شهر را بنا کرد و در آنجا کاخ های زیبا – دکان ها – کاروان ها و گرمابه ها بنا نمود . این شهر از دریا فعلاً 5 کیلومتر فاصله دارد . در این شهر اسیران خارجی که بیشتر مسیحی و گرجی بودند سکونت داده می شد . محل کاخ جهان نما در قطعه زمین گشاده ای مساحت درحدود ده هکتار بنا شده بود . اما در زمان پطر کبیر پادشاه تزار روس به علت نپذیرفتن شاه عباس دوم و پادشاه سلیمان صفوی بر معافیت بازرگانی روسیه چند کستی سپاه روسیه بر مازندران حمله و فرح آباد را به آتش زدند و قصر معروف شاه عباس به آتش کشیده شد.

بقعه شاهزاده حسین

        

در محله ام ام ساری واقع است چهار ضلعی با مسجدی متصل به آن ، سقف آن سراسر بنا پلورکشی و پل کوبی است بام آن سفال است و کنده کاری های صندوق و در ورودی بقعه از ظرائف هنری است . درهای این امامزاده توسط حسین بنا استاد احمد ساروی در رجب سال 890 هجری ساخته و صندوق آن را استاد محمدبن استاد حسین در سال 894 هجری کنده کاری کرده است .

 

امام زاده عباس ساری

             

یکی از مزارات با شکوه و زیبای شهر که در بلوار امام رضا (ع) و در خیابان امامزاده عباس واقع شده است . در گذشته در دهکده آزادگله معروف بوده است . این آرامگاه یکی از شاهکارهای قرن نهم هجری است . این امام زاده فرزند امام موسی کاظم (ع) و مادرش ام ولد <<کنیز>> بود بدنه اصلی این بنا هشت ضلعی است بر بالای اضلاع ، قرنیست های سینه کفتری و بالای آن کمربندی هشت ضلعی و بالای آن گنبد هرمی شکل است . مسجدی متصل به بنای اصلی بقعه است . این امامزاده دو جفت در دارد که به طرز جالبی منبت کاری شده است . بر بالای در کتیبه ای بود که نام واقف آنرا آقا حسین و نجارش را بهرام ساروی مقیم اسکندرآباد و  تاریخ آن جمادی الثانی 897 هجری ذکر شده است .

بقعه سلطان محمدرضا

این بقعه در محله ی ملامجدالدین و در جنب بقعه ملامجدالدین واقع شده است  در حال حاضر بنای ساده ایست که عاری از هر گونه ارزش تاریخی و هنری است .

بقعه ملامجدالدین ساری

این بقعه در خیابان ملامجدالدین ساری در کنار راه فرح آباد (خزرآباد) واقع شده و به شکل مستعطیل به طول بیست و سه متر و عرض شانزده متر می باشد .رقعه ای به امضاء امام جعفر صادق به تاریخ 10 شوال 133 هجری در آنجا است مشعر بر اینکه امام به مجدالدین مکی دستور داده شده است که به ساری و آمل رفته اهالی آن بلاد را به دین اسلام ارشاد نماید .

بقعه سید زین العابدین ساری

      

در خیابان جمهوری ساری واقع است ، این بنا چهار ضلعی با گنبد رک هشت ضلعی به ارتفاع 20 متر است سادات و سلاطین مرعشی که قریب دو قرن در ساری و آمل و سایر نقاط مازندران حکومت داشتند . بعضی از آنها در ساری و در این بقعه مدفونند . یکی از آنها سید زین العابدین پسر سید کماالدین مرعشی است که دوره حکومت او در ساری از سنه 872 تا 880 هجری قمری بوده و با برادرانش سید شمس الدین و سید فخرالدین در این بقعه مدفونند .

امامزاده یحیی ساری

            

 پسر نهم میرقوام الدین مرعشی معروف به امامزاده سلسله که در ساری مدفون است . بر طبق شجرنامه از فرزندان امام موسی کاظم (ع) معرفی سده و برادرش حسین و خواهرش سکینه نیز با او در اینجا به خاک سپرده شده اند . تاریخ بنای آنرا را سال 749 هجری قمری دانسته اند . این بنا فعلاً در مجاورت بقعه سید زین العابدین در خیابان جمهوری واقع شده است . زمین این زیارتگاه حدود پانصد متر است .


?